اهمیت انتخاب مدل رقومی ارتفاعی مناسب در مدیریت و حفاظت منابع خاک و آب (مطالعه موردی: سد تهم، استان زنجان)

نویسندگان

  • اکرم صادق بیگی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
  • محمد امیر دلاور دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
  • کامران مروج استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
چکیده مقاله:

استفاده از مدل رقومی ارتفاعدر مطالعات مدیریت و حفاظت از منابع آب‌ و خاک نقش مهمی دارد. در این تحقیق از داده­های ارتفاعی نسل دوم سنجنده ASTER و SRTMو خطوط تراز رقومی­شده دو نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:50000 به­عنوان داده­های ورودی استفاده شد. سپس اقدام به مدل‌سازی تغییرات ناهمواری‌های سطح زمین با دو روش درون‌یابی همسایگی طبیعیو وزن­دهی بر اساس معکوس فاصله و مقایسه آن‌ها در اراضی پائین‌دست سد تهم در استان زنجان، شد. چهار مدل رقومی ارتفاع با استفاده از شاخص­های آماری جذر میانگین مربعات خطا، میانگین خطای انحراف، میانگین خطای مطلق و ضریب تبیین موردبررسی قرار گرفتند. 100 نقطه کمکی با ارتفاع مشخص همراه با نقاط کنترلی ارتفاعی مرجع با استفاده از تکنیک DGPS و شبکه نقاط مبنای مسطحاتی در بازدیدهای میدانی متعدد تعیین شدند. نتایج نشان داد که مدل تولید­شده با روش همسایگی طبیعی و اطلاعات سنجنده ASTERبا داده­های ارتفاعیِ کنترلی انطباق بیشتری داشته (شاخص میانگین خطای انحراف به ترتیب 41/1 و 235/0) و مدل تولید­شده با روشوزن­دهی بر اساس معکوس فاصله و اطلاعات سنجنده SRTM از انطباق کمتری برخوردار هستند (شاخص میانگین خطای انحراف به­ترتیب 045/10 و 296/6). تجزیه و تحلیل برخی مؤلفه­های اولیه توپوگرافی تأثیرگذار بر فرسایش از قبیل شیب، جهت شیب، طول و کلاس زه‌کش نشان­داد که مدل رقومی تهیه شده توسط سنجنده ASTERنسبت به مدل همسایگی طبیعی از دقت بیشتری برخوردار است. پیشنهاد می‌شود تا در مناطق دارای شدت پستی و بلندی متوسط و مطالعات نیمه تفصیلیِ خاکشناسی و مرتبط با مباحث کنترل فرسایش و حفاظت خاک از مدل‌ ارتفاعی سنجنده ASTER استفاده گردد. به‌کارگیری داده­های ارتفاعی این سنجنده ضمن افزایش دقت مطالعات، باعث کاهش زمان مطالعات و هزینه‌های اجرای برنامه‌های مدیریتی فرسایش و حفاظت خاک در این مناطق می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد ارزش اقتصادی کارکرد حفاظت خاک (مطالعه موردی: تهم زنجان)

یکی از مهمترین خدمات و کارکردهای اکوسیستم مرتعی، کارکرد حفظ خاک است که این موضوع بخصوص در مناطق پر شیب و کوهستانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که کارکرد حفاظت خاک نیز همانند بسیاری از دیگر خدمات این اکوسیستم، فاقد بازاری برای تعیین ارزش آنهاست، در سال‌های اخیر روش‌های جدیدی به منظور برآورد این ارزش ابداع شده است. در مقاله حاضر ارزش عملکرد حفاظت از خاک در حوزه آبخیز تهم زنجان برآورد شد...

متن کامل

نقش تناوب‌ زراعی در حفاظت از منابع آب و خاک (مطالعه موردی: دهستان دشت شهرضا)

مدیریت پایدار اراضی کشاورزی بدون توجه به تناوب‌های زراعی میسر نیست. به منظور بررسی تناوب‌های زراعی در دهستان دشت، شهرستان شهرضا پژوهشی در سال 1393 انجام و شاخص کارایی تناوب به عنوان معیاری اکولوژیک و شاخص‌های کارایی تولید، کارایی مصرف آب و کارایی استفاده از زمین به عنوان معیارهای زراعی محاسبه شدند. بر اساس نتایج بدست آمده دو تناوب (پیاز پاییزه-گلرنگ تابستانه- گندم) و (پنبه- آیش - سورگوم علوفه­ا...

متن کامل

انتخاب مدل بهینه نفوذ آب در خاک ( مطالعه موردی: اراضی جهاد نصر استان خوزستان)

ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ ﺧﺎک از اجزای مهم چرخه هیدرولوژی و مدیریت آب در مزرعه بوده که اندازه‌گیری آن زمان‌بر و پرهزینه است. از این‌رو ﻣﺪلﻫﺎی ﻧﻔﻮذ به‌کار گرفته می‌شوند. در این پژوهش مدل‌های کوستیاکوف، کوستیاکوف - لوئیس، فیلیپ، سازمان حفاظت خاک آمریکا، اورتون و هورتون براساس آزمایش استوانه‌های دوگانه در دو مزرعه گندم و لوبیا با هدف تعیین بهترین مدل نفوذ در اراضی جهاد نصر خوزستان بررسی شدند. نتایج نشان د...

متن کامل

اهمیت مدل‌های ارتفاعی رقومی در دقت میدان‌های سرعت جابجایی InSAR

امروزه مدل‌های ارتفاعی رقومی کاربردهای متنوعی در زمینه‌های مقابله با سوانح طبیعی، آشکارسازی تغییرات، مدیریت منابع طبیعی، پروژه‌های مهندسی و... دارند. ازجمله این کاربردها تصحیح توپوگرافی در تکنیک تداخل‌سنجی راداری است. در تکنیک تداخل‌سنجی راداری به‌منظور یافتن بردار سرعت جابجایی لازم است میزان اختلاف فاز ناشی از توپوگرافی با استفاده از مدل ارتفاعی از اختلاف فاز بدست آمده از جفت تصویر راداری کسر ...

متن کامل

مطالعه لایه‌بندی حرارتی و کیفی سد تهم زنجان با استفاده از نرم‌افزار CE-QUAL-W2

مطالعه لایه‌بندی حرارتی و کیفی سد تهم زنجان با استفاده از نرم‌افزار CE-QUAL-W2 چکیده سابقه و هدف: در راستای توسعه پایدار، کنترل کیفی منابع آب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا شناخت پدیده لایه‌بندی از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین بررسی کیفیت منابع آب سطحی سدها که به عنوان اصلی‌ترین منبع تأمین نیازهای شرب کشور به شمار می‌آیند، از نظر شوری یکی از چالشهای مدیریت منابع آب می‌باشد. به ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 2

صفحات  42- 54

تاریخ انتشار 2016-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023